Leven op het water: drijvende toekomst
Als onderdeel van de blauwe route onderzoeken we de mogelijkheden voor een drijvende toekomst. Het doel van dit programma is het ontwikkelen van unieke kennis over drijvend bouwen door middel van het realiseren van drijvende demonstratie eilanden. Deze interdisciplinaire kennis bevindt zich op het gebied van technologie, ecologie, en governance. Recent onderzoek binnen het door de Europese Commissie gefinancierde onderzoeksproject Space@Sea laat zien dat grootschalige drijvende ontwikkelingen mogelijk zijn. De technologische kennis uit dit project moet de volgende jaren verder worden ontwikkeld en in de praktijk worden gebracht in twee drijvende demonstratie eilanden.
Maatschappelijke uitdagingen: klimaatverandering en ruimteschaarste
In onze dichtbevolkte delta wordt het steeds lastiger om conflicterende functies met elkaar te combineren. Woningbouw, logistiek, landbouw en natuur doen allen een beroep op dezelfde vierkante meters. Tegelijkertijd staat ons land en zeeoppervlak ruimtelijk onder druk door de benodigde energietransitie en de effecten van klimaatverandering. Zo maakt de grote onzekerheid over de toekomstige zeespiegel het moeilijk om goede ruimtelijke keuzes te maken voor de waterveiligheid op lange termijn. Deze maatschappelijke uitdagingen kunnen op een ecologisch verantwoorde manier ingevuld worden door drijvend te bouwen. In dit programma willen we door middel van 2 demonstratie eilanden de uitdagingen in de vorm van “action research” aanpakken.
Woningbouweiland
Het eerste demonstratie-eiland bestaat uit woningbouw. Van dit demonstratie-eiland zijn er twee varianten. De eerste variant is een grootschalige en klimaatrobuuste woonomgeving in het Markermeer met een hoge woondichtheid als oplossing voor het woningtekort in de regio. De tweede variant is een eiland voor ecologisch leven in het Markermeer. Dit eiland toont het leven in harmonie met de natuur in de toekomst. Onder de platforms van dit project worden kraamkamers voor de aquatische ecologie gerealiseerd en faciliteiten om de waterkwaliteit te verbeteren.
Industrieel logistiek eiland
Het tweede demonstratie eiland is een flexibel industrieel logistiek eiland voor plekken waar geen haveninfrastructuur is, of als werkeiland voor offshore energie. Een kleinschalige pilot zou kunnen worden uitgevoerd in het Rotterdamse havengebied (‘Maasvlakte 3’) of als energie eiland voor de offshore wind.
Drijvend bouwen als veelbelovend alternatief
Het huidige systeem van ruimtelijke ontwikkeling loopt steeds meer vast. Daarom wordt het tijd om te gaan investeren in het vernieuwende perspectief van drijvende ontwikkelingen. De afgelopen 20 jaar zijn er in Nederland al veel projecten gerealiseerd onder andere in Amsterdam, Rotterdam, Delft, Woerden, Dordrecht, Lelystad, Leeuwarden en Utrecht.
Nieuwe generatie deltatechnologie als uniek exportproduct
Het maken van land uit water is een eeuwenoude Nederlandse traditie. In de middeleeuwen begon dit met het graven van slootjes en het aanleggen van dijken en terpen. Daarna volgden de windmolens en nog later de stoomgemalen. Landaanwinning, het maken van nieuwe polders en stormvloedkeringen zijn de meest recente aanwinst in de Nederlandse Deltatechnologie. Drijvende ontwikkelingen zijn de logische volgende stap in deze Nederlandse traditie die zich beweegt van Vechten tegen Water, via Leven met Water naar Leven op het Water. Bij deze stap is het belangrijk om ook de lange termijn ecologische aspecten. De techniek voor de drijvende demonstratie eilanden worden een uniek Nederlands export product voor laaggelegen dichtbevolkte deltagebieden wereldwijd. Daarnaast vormen de eilanden een uniek platform en ‘Living Lab’ voor onderzoek en kennisontwikkeling. Naast technologische kennis zal door middel van ‘Action Research’ inzicht worden opgebouwd in sociale en ecologische impact van dit project. Action Research heeft als uitgangspunt dat bepaalde kennis alleen te ontwikkelen is door het daadwerkelijk in de praktijk te brengen. De drijvende eilanden zijn een zeer geschikte proeftuin voor nieuwe technieken op het gebied van IT, sensoring, high tech materials en biotechnologie.